Fredagskvelden: Kiddúš heime
Friday night: Kiddúsh at home

Og fullførdest himmelen og jorda med heile hæren sin. Og fullførte Elohím på den sjuande dagen arbeidet sitt som Han hadde gjort; og kvilte Han på den sjuande dagen frå arbeidet sitt som Han hadde gjort. Og signa Elohím den sjuande dagen og helga han, for på honom kvilte Gud frå alt arbeidet sitt som Elohím skapte for å gjera.

(1. mosebok, kap. 2, v. 1-3.)

Vajkhullú haššamàjim veha’áreṣ, vekhol ṣeba’ám. Vajkhál Elohím bajjóm haššebiŋí melakhtó ašèr ŋasá vajjišbót bajjóm haššebiŋí mikkol-melakhtó ašèr ŋasá. Vajbárekh Elohím et-jom haššebiŋí vajkaddéš otó, ki bó šabát mikkol-melakhtó ašèr-bará Elohím laŋasót.

Y acabarõse los cielos y la tierra, y todo su fonsado. Y acabò el Dio enel dia el seteno su obra que hizo. Y holgò enel dia el seteno de toda su obra que hizo. Y bendixo el Dio á dia el seteno, y santificó á el, que enel holgó de toda su obra, que criò el Dio para hazer.

«Sabrí máranán» er araméisk og tyder ordrett ‘har herskapet gjort opp si meining’ — ein formel som opphavleg vart bruka for å spørje om rabbinarane var klare til å stemme over ei sak. I denne samanhengen kan meininga vera: «Er De einige i at eg kan gjera signinga i Dykkar namn?» I sefardisk tradisjon svarar ein med «Ḥajjím!». (Sjå Joseph Lowin: About Hebrew: I’m Thinking .)

Har herskapet gjort opp si meining?
(«Liv!»)
Velsigna er du, Adonái,
vår Elohím, herskar over universet,
skapar av frukta frå vinranken.
(«Amén!»)

Sabrí máranán?
(«Ḥajjím!»)
Barúkh attá Adonái,
Elohénu mèlekh haŋolám,
boré’ perí haggèfen.
(«Amén!)

Con licencia de los señores:
 
Bendito tu .A.
nuestro Dio Rey del mundo,
crian fruto de la vid.

Velsigna er du, Adonái, vår Elohím, herskar over verda, som har helga oss med boda Dine og nøgdest med oss. Og den heilage sabbaten Din har Du gjeve oss med kjærleik og vilje, som minne om skapingsakta. Fremst av dei heilage samlingane, eit minne om utgangen av Egypt. (For oss har Du valt og oss har Du helga av alle folk) Og den heilage sabbaten Din gav Du oss med kjærleik og vilje.

Barúkh attá Adonái, Elohénu mèlekh haŋolám, ašèr kiddešánu bemiṣvotáv veráṣa bánu. Vešabbát kodšó be’àhabá ubraṣón hinḥilánu, zikkarón lemàŋasé berēšít. Teḥillá lemikra’é kódeš zékher líṣi’àt Miṣràjim. (Ki-bánu baḥàrta ve’otánu kiddàšta mikkol-haŋammím) Vešabbát kodšekhá be’àhabá ubraṣón hinḥaltánu.

Bendito tu .A. nuestro Dio Rey del mundo, que nos santificó en sus encomendanças, y envoluntó en nos, Sabat de su santidad con amor y con voluntad nos hizo heredar, memoria a obra de Beresit, principio a llamaduras de santidad, memoria a salida de Egipto. Que en nos escogiste, y a nos santificaste mas que todos los pueblos, y Sabat de tu santidad con amor y con voluntad nos hiziste heredar:

Velsigna er du, Adonái,
velsignar av šabbáten.
(«Amén!»)

Barúkh attá Adonái,
mekaddéš haššabbát.
(«Amén!»)

Bendito tu .A.
santifican el Sabat.

Drikk av vinen.

Netilàt jadàjim (vaske hender)

Ein vaskar hendene føre ein et brødmat. Om ein berre et frukt, treng ein ikkje å vaske hendene om frukta er tørr, men er frukta våt, må ein vaske hendene først. Netilàt jadàjim er ein viktig miṣvá.

Hendene skal vera reine først. Tøm vatn to gonger over høgre hand frå fingerspissane heilt til handleddet; gjer det same med venstre hand. Sei:

Velsigna er du, Adonái,
vår Elohím, herskar over universet,
som helga oss med boda Dine,
og bede oss om løfting av hendene [for vasking].

Barúkh attá Adonái,
Elohénu mèlekh haŋolám,
ašèr kiddešánu bemiṣvotáv
veṣivvánu ŋal netilàt jadájim.

Bendito tu .A.
nuestro Dio Rey del mundo,
que nos santificó en sus encomendanças,
y nos encomendó sobre limpieza de manos.

Tørk hendene med ein tørr handduk. Det er tradisjon å ikkje snakke etter netilàt jadàjim før ein har ete første biten av brødet.

Hammoṣí’ — bryte brød

Ta dekket av brøda. Hald eit brød (eller begge brøda) i høgre hand og sei:

Velsigna er du, Adonái,
vår Elohím, herskar over universet,
som gjev ut brød frå jorda.
(«Amén!»)

Barúkh attá Adonái,
Elohénu mèlekh háŋolám
hammoṣí’ lèḥem min ha’áreṣ.
(«Amén!»)

Bendito tu .A.
nuestro Dio Rey del mundo,
el sacan pan de la tierra.

Bryt ein bit av brødet til kvar. Ein har litt salt på brødbiten og et han.

Sjølve måltidet

Etter å ha ete ein bit av brødet med salt på, går ein vidare med sjølve måltidet...

Màjim àḥaroním vart første gong nemnt i Talmúd bablí, Masèkhet Ḥullín 105a–b. Màjim àḥaroním er i dag først og fremst ein sefardisk skikk, og mindre vanleg blant aškenaziske jødar (sjølv om bl.a. GR”A tala for å taka opp skikken i aškenazisk jødedom òg). Du kan lesa meir om dette i «Mayim Achronim: A Survey of the Halachic Sources» av Rachel Weinerman.